De pijn-angst cyclus beschrijft het situatie waarin chronische pijnpatiënten zich bevinden als de angst voor pijn deze pijn in stand houdt.
Pijn voelt als een alarmsignaal. Logisch, zou je denken: pijn betekent dat er iets mis is. Maar wat als dat alarm blijft loeien, terwijl er geen schade meer is? Dat is precies wat er gebeurt bij chronische pijn. En angst speelt daarin een grote rol.
Hoe werkt de pijn-angst cyclus?
-
Pijn → Angst
Je voelt pijn en je brein slaat alarm. ‘Pas op!’ denk je: ‘er is iets mis’. Dit zorgt voor spanning en stress en vertaalt zich als angst. -
Angst → Spanning
Angst activeert je zenuwstelsel. Je spieren spannen zich aan, je ademhaling versnelt, en je wordt hyperalert. -
Spanning → Meer pijn
Spanning maakt je lichaam gevoeliger voor pijn. Door verhoogde alertheid en spierspanning wordt de pijn sterker. En hoe meer pijn je voelt, hoe banger je wordt. -
Meer pijn → Nog meer angst
De pijn bevestigt je angst: ‘zie je wel, het is ernstig’. Je vermijdt beweging of inspanning en je wordt nog alerter op pijn. Het brein raakt verstrikt in een vicieuze cirkel.
Hoe doorbreek je de cyclus?
De sleutel ligt in het begrijpen wat er gebeurt en anders met de pijn omgaan.
- Erken dat pijn niet altijd schade betekent – chronische pijn wordt vaak in stand gehouden door je brein, niet door een lichamelijk probleem.
- Verminder angst – hoe minder je pijn als een bedreiging ziet, hoe minder alarm je brein slaat.
- Ontspan je lichaam – gerichte ademhaling en ontspanningsoefeningen helpen om spanning en pijn te verminderen.
- Herstel het vertrouwen in bewegen – voorzichtige beweging helpt je brein te kalmeren en je lichaam te laten ervaren dat het veilig is.
De pijn die je voelt is échte pijn, maar niet altijd een teken van schade. Door de pijn-angst cyclus te doorbreken, kun je stap voor stap je brein en lichaam laten ontspannen. En dát opent de deur naar herstel.
