Gevoelens of gedachten?
In het dagelijks leven verwarren we vaak gedachten door gevoelens. Je kunt bijvoorbeeld iemand horen zeggen: ‘ik heb het gevoel dat ik nooit een goede baan zal vinden’. Of ‘ik heb het gevoel dat je me voor de gek houdt’. Doordat mensen beginnen met ‘ik het het gevoel dat…’ lijkt het alsof het over gevoelens gaat. Maar het zijn gedachten. En gedachten zijn ideeën die voortkomen uit het brein.
Gevoelens zijn heel anders dan gedachten. Gedachten kunnen waar of onwaar zijn of ergens tussenin. Gevoelens zijn emotionele gewaarwordingen die niet inherent waar of onwaar kunnen zijn. Ze zijn.
Eerdergenoemde zinnen kunnen dan ook beter als volgt verwoord worden: ‘Ik denk dat ik nooit een goede baan zal vinden en dat maakt me verdrietig’ en ‘ik denk dat je me voor de gek houdt en dat maakt me boos’. Zo maak je duidelijk wat je denkt en wat het gevoel erbij is. Zo koppel je ze los. De gedachten -over het niet vinden van een goede baan of voor de gek gehouden worden- kunnen waar of niet-waar zijn. Maar de gevoelens zijn reacties op de gedachten en staan op zichzelf niet ter discussie.
We krijgen dus net zulke sterke gevoelens over een juiste als een onjuiste gedachte. Onze gevoelens zijn reacties op de inhoud van de gedachten, los van de realiteit (of het gebrek daaraan) achter de gedachte.
Voor chronische-pijnpatiënten is onderscheid maken belangrijk: ‘heb ik het over gevoelens of gedachten?’. Zo kun je je zorgen om je (pijn)klachten verminderen. Als we in de begeleiding samen constateren dat je hardnekkige gedachtepatronen je herstel in de weg staan, kunnen we een paar sessie besteden aan het ‘ontmantelen’ hiervan. Je leert dan je gedachten en gevoelens te ontwarren en de ‘juistheid’ van je gedachten ter discussie stellen. Waarschijnlijk werken we dan met The Work of Byron Katie, maar ook andere werkwijzen kunnen handig zijn.